در حالی که مسولین استانی مهمترین راه مهار شیوع کرونا را رعایت نکات بهداشتی میدانند تجربه جهانی و نیز تجربه داخل کشور علل دیگری را مطرح میکند.

در حالی که وضعیت عمومی کشور خبر از مهار نسبی و تثبیت کنترل کرونا در کشور میدهد اما سیستان  بلوچستان از محدود مناطق کشور است که مانند خوزستان و لرستان روند شیوع انها هشدار امیز و بیمارن بدحال در حال افرایش است.مسولین استانی علت را عدم رعایت نکات بهداشتی از سوی مردم دارند . در حالی که این استان دارای جمعیت پراکنده و تردد داخل شهری کمتر و حتی فاقد ناوگان حمل و نقل عمومی داخل شهری مزدحم و شلوغی چون مترو واتوبوس در تهران و کلان شهرهاست اما در این شهرها با وجود این ازدحام فوق العاده روند کنترل بهتر و موثر تر بوده است . با بررسی واقعیات این مساله  در سطح جهانی و کشوری علل مهم و فنی دیگری را مشخص میکند که نقش مسولین استانی و کشوری را در مساله مهار کرونا جهت اتخاذ سیاستهای موثر مواجهه با این بیماری در استان دوباره برجسته میکند.

تقریبا ایجاد محدویت های عمومی اعم از قرنطینه و محدودیت ها اجتماع و تردد در تمامی کشورها و مناطق الوده به کرونا انجام شده است اما مواجهه با کرونا ابعاد فنی دیگری دارد که باعث شده نتایج مواجهه در برخی کشورها بطور چشم گیری با همدیگر فرق کند .

دونوع مواجهه برای مهارکرونا  در ایران و جهان تاکنون انجام شده . مواجهه و تشخیص بیمارستانی و مواجهه فعال و تشخیص در جامعه یعنی قبل از مراجعه به بیمارستان. کلید شکست زجیره شیوع کرونا شناسایی افراد الوده و مثبت بدون علامت و قرنطینه این افراد است.در مواجهه انتظاری و بیمارستانی بعلت مراجعه در مراحل شدید بیماری امار مرگ و میر بالاست و نیز بدلیل مراجعه دیرهنگام فرد افراد زیادی را در جامعه الوده کرده اما در مواجهه فعال شناسایی افراد کم علامت با بی علامت قبل از شدید شدن علایم و نیر الوده کردن افراد انجام میشود.

تجربه تجهانی کشورهای موفق در کنترل شیوع و مرگ و میر ناشی از  کرونا یعنی کره جنوبی و المان  استراتژی مواجهه فعال یعنی  غربالگری گسترده مردم با کیت تشخیص است. این کشورها با غربالگری وسیع توسط کیت موارد افراد الوده را در مراحل ابتدایی بیماری و یا بدون علامت و در نیز در سنین میانسال و جوان را در جامعه شناسایی میکنند بحای موارد با علایم شدید در سالمندان در بیمارستان. آلمانی‌ها تمام افرادی را که مشکوک به کرونا باشند و تمام افرادی را که با این فرد در ارتباط بوده به‌صورت زنجیره‌ای مورد تست و آزمایش قرار می‌دهند و در صورت لزوم آنها را قرنطینه می‌کنند. براساس اخبار و اطلاعات موجود بین 300 تا 500 هزار تست در هفته توسط آلمانی ها انجام می‌شود. در حالی که در ایران از ابتدای شیوع تاکنون حدود پانصد هزار تست انجام شده است.

ایران با افزایش تولید کیت و توان تشخیص در حال گذار از مواجهه بیمارستانی به مواجهه فعال درون جامعه است . هم اکنون به گفته دکتر جهانپور سخنگو وزارت بهداست و درمان هفتاد درصد مواد کرونا مثبت بیماران سرپایی و غیر بستری هستند. اما این استراتژی تشخیصی در سیستان و بلوچستان هنوز پیاده نشده و به همین دلیل هنوز عمده شناسایی در بیمارستان است و باعث شده شیوع این بیماری کماکان صعودی و نیز بیماران بدحال نیاز مند مراقیب ویژه افرایش پیدا کنند. در شهر زاهدان کانون اصلی این بیماری بیمارستان اختصاصی کرونا بیمارستان بوعلی است و مردم حتی در صورت بیماری از ترس الوده نشده به این مرکز مراجعه نمیکنند و این تاخیر و اکراه در مراجعه باعث الودگی بیشتر مردم و تشدید علایم انها میشود. لذا نیازمند اقدام جدی دولت و نهادهای مسول بمانند مرکز کشور در مواجهه فعال تر و افزایش کیت های تشخصیصی در استان و غربالگری گسترده تر مردم در جامعه و مکان های عمومی و مناطق الوده هستیم .بسنده کردن به توصیه و نصیحت مردم برای رعایت نکات بهداشتی به هیچ وجه کافی نیست و در صورت عدم وفور تست و  امکان عمومی مردم و موارد مشکوک به انجام تست تشخیصی شیوع این بیماری در استان پهناور و محروم سیستان و بلوچستان بحرانی تر میشود و عزیزان بیتشری از مردم استان فوت میشوند.

مساله غربالگری وسیع مردم نیازمند میزان زیاد تست است که دو مساله دسترسی به میزان کافی و هزینه انها مطرح میشود. با توجه به توان شرکتهای خصوصی در ساخت کیت و ازادسازی سازی صادرات انها به کشورهایی چون المان که بیشترین میزان مصرف کیت بدلیل اتخاذ رویکرد مواجهه فعال و غرابلگری وسیع مردم را دارد خبر از توان کافی داخلی را دارد اما جای سوال است که در نبود دسترسی کافی در مناطق محروم داخل کشور این اجازه صادرات از سوی دولت درست است یه نه ؟ آیا در این شرایط نابرابر و وجود کانون های بحرانی در داخل کشور ترجیح سود اقتصادی بر سود اجتماعی و حفظ جان مردم کشور ترجیح دارد؟وضعیت مناطق  محرومی چون سیستان و بلوچستان و ماندن در سطح مواجهه بیمارستانی بدلیل کمبود تست مساله بازنگری در این سیاست را بصورت جدی مطرح میکند و نیازمند پیگیری مسولین استانی و نمایندگان مجلس است. در بحث هزینه هم اگر دولت توان خرید تضمینی را ندارد (که با توجه به برداشت یک میلیارد یورویی بعید است و مساله تخصیص است نه دسترسی )باید خیرین سلامت و مشارکتهای مردمی و بنیادهای عمومی حمایتی جهت  تهیه میزان کافی

کیت تشخصیص اقدام کنند و همگان برای مهار کرونا نجات همه مردم ایران و چه مناطق برخوردار چه محروم و دسترسی برابر به امکانات تشخصیص و درمان بسیج شوند.