تفکر و مدیریت سکولار بشدت بر محتوای مناظرات سایه انداخته بود.همه بسان تکنسین های توسعه جهان سومی بهم ایراد فنی میگرفتند.نسخه جدیدی در کار نبود.نسخه ای که ادعا کنند با نسخه توسعه مدرن متفاوت و مبتنی بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باشد.

هیچکدام از کاندیداهای اصلی اشاره ای به بانکداری ربوی و گسترش مال حرام توسط نظام بانکداری فعلی نکرد.خطر این جنگ با خدا که ظاهر و باطن جامعه را نابود میکند و جامعه را قطعا به هلاکت میرساند گوشزد نکرد.اگر اشاره اقای میرسلیم نبود هیچ نامی از این معضل خانمان سوز طی ساعتها صحبت کاندیدها برده نمی شد.چون در اقتصاد مدرن حلال و حرام بی معنی است و حرص و ربا مفید و مشروع است و فلسفه اقتصاد مدرن بر کسب حداکثر سود و لذت و نفع فردی و دنیاپرستی است.
حتی در مقام تکنسین و راهبر توسعه مادی و ایراد گیری فنی در احصا عوامل اصلی و فرعی زحمت و دقتی در کار نبود.

هیچ تاکییدی بر نظام بانکی که بیشترین شعب بانکی جهان را با سودهای ربوی در کشور اسلامی ایجاد کرده نشد.
صحبتی از هفت هزار شعب موسسات مالی اعتباری بدون مجوز که نه بانک مرکزی و دولت[در کمال بی عرضگی و بی مسولیتی]و نه دستگاه قضا یارای رویارویی و کنترل فساد آنها را ندارد نشد.
هیچکدام نسخه ای برای جایگزینی این سیستم فسادزا بانکی ندارند.
جریان نئولیبرال که از زمان رحلت امام و پایان جنگ در غالب کارگزاران سازندگی عرصه اجرایی و سیاست گزاری کشور را به دست گرفت از زمان دولت سازندگی تا دولت روحانی با این سودهای درشت ربوی که شعار حمایت از بخش خصوصی و سپردن اقتصاد به مردم و دولت حداقلی میدهد چگونه انتطار سرمایه گزاری و رونق اشتغال با سود تک رقمی اش را دارد؟
کدام احمقی سود دو رقمی را رها میکند و خود را در ورطه کار و تولید و زحمت با بروکراسی نه و هزار پانصد قانون! دست و پاگیر کسب و کار و با سود تک رقمی می اندازد؟

از تکنوکرات های دولت فعلی که همان وزرا اصلی کابینه سازندگی هستند هیچ وقت در پیشگاه ملت پرسیده نشد که در این نوزده سال چه کردید؟ مناظره در سال هفتاد و شش نبود که از تفکر تکنوکرات های نئولیبرال حزب کارگزاران سازندگی که بپرسند که "با کشور چه کردند":
تورم چهل و نه درصدی و ارزی سه برابری و شورش های خیابانی و شکاف طبقاتی و انواع خشت های کج و بدعتهای اقتصادی تا امروز را که بر سر مردم هنوز آوار میشود.

مناظره ای نبود که از قانون نویسی دولت نئولیبرال سازندگی منجر به اجازه به سازمانهای اجرایی جهت ایجاد تعاونی و سپس موسسه و بانک بپرسد .که امروز مثل بختک اقتصاد کشور را زمین گیر کرده اند؟
قانون نویسی دولت سازندگی پیرو سیاستهای نئولیبرالی تکنوکراتها تحت شعار دولت حداقلی شهرداری ها از درامدهای دولتی حذف و آنها را مجبور به تراکم فروشی کرد[آن هم با مصوبه دولتی] و دولت انبوهی از شهرستانها و مردم کم درآمد ساکن آنها را در زباله و خدمات ضعیف شهری رها کرد.

سال هفتاد و شش و هشتاد و چهار مناظره نبود که از تبعات سیاستهای نئولیبرالی که دو دهه چهارنعل در کشور اجرا کردند سوال کند.چه بازخاستی شدید؟
کسی نپرسید که سیاستهای صندوق جهانی پول(تعدیل اقتصادی) و واردات گسترده را با چه منطق و نیتی اجرا کردید در حالی که در چندین کشور جهان اجرا شده بود و فاجعه به بار آورده بود و اکنون هم طلبکارید؟حتی مقالات اساتید دانشگاهی منتقد را از همایش ها سانسور میکردید. [رجوع به کتاب اقتصاد ایران در دوران تعدیل اقتصادی از دکتر فرشاد مومنی].

طی سه دهه فقط چند سال وزیر نبودید.خانه نشین بودید ولی در شرکتهایی که با رانت اطلاعات از وزارت بدست آورده بودید به میلیارد پارو میکردید.
پستهای مدیریت را در حلقه بسته قدرت دست به دست میکردید و علی رغم شعار تخصص گرایی با مدرک های بی ربط به مسولیت خود از ورود نسل جوان و نخبه جلوگیری میکردید و آنها را مجبور به مهاجرت به خارج کشور کردید.

با اینکه سالها تکنوکراتهای حزب کارگزاران وزرات و مدیریت صنعت را بر عهده داشتند و در مناظره ها کسی نپرسید که چرا با وجود انقلاب صنعتی چهارم هنوز هشتاد درصد صنایع ایران با فناوری انقلاب دوم کار میکند؟ و این باعث گرانی پنجاه درصدی تولید کالا در کشور میشود. اصلا از این انقلاب های صنعتی چهارم و برنامه برای بروز رسانی صنعت کشور صحبتی نشد.و البته فاجعه آنجاست که رییس دولت جناب روحانی به صراحت اصلا قاچاق کالا را به رسمیت نمی شناسد و قاچاق را فقط محدود به اسلحه و موادمخدر میداند یعنی سیاستهای درهای باز و رقابت آزاد! تا پیرو این سیاستهای نئولیبرالی افراطی کمر تولید داخلی کاملا خرد شود و واردات افسارگسیخته تر ادامه پیدا کند.

هنوز از اشتغالزایی در پتروشیمی و صنایع نفت محور صحبت میکنند(که اکثر صادرات غیرنفتی کشور را شامل میشود!)هنوز مباحث اقتصاد دانش بنیان و انرژی ها نو در حاشیه است و به برنامه و راه کار اصلی هیچکدام از کاندیدها تبدیل نشده و ظرفیت های استانی بکار نمی آید.

هنوز دعوا بر سر توزیع پول نفت و یارانه است.ولی از بستر بوجود آمدن اینچنین طرح هایی صحبت نمیشود.افراط بر سرمایه داری لیبرال و فشار به طبقات کم درآمد در دولت تکنوکرات ها دولت دیگر را مجبور به توزیع پول و یارانه مستقیم می کند و پس از مدتی به اهرم سیاسی جذب رای برای هر دو جناح تبدیل میشود.کما اینکه دولت یازدهم از ترس ریزش رای نیز پرداخت یارانه به همه دهک ها را ادامه داد.

دعوا بر سر فساد افراد است نه فساد ساختاری و خلاهای قانونی گسترده و سیستمی.حرفی از اصلاح ساخت دولت رانتینر نبود.حرفی از اصلاح چالش های دولت و مجلس و لابی گری ها و توسعه نامتوازن منتج از لابی گری و باج گیری از وزرا نیست.
صحبتی از اصلاح نظام اداری و بروکراسی پیچیده و فشل آن نیست.

اما آنچه محرز است پس از دو دهه فرصت سوزی ادامه مدیریت توسط تکنوکراتهای نئولیبرال با (محوریت حزب کارگزاران) و جریان غربگرا سکولار با بحران ها امنیتی اقتصادی و اجتماعی همراه خواهد بود. تغییر اضطراری است.

@yekfanoos